صاحب نظران این کتاب را جنگ و صلح قرن بیستم خوانده آمد.
در این حماسه، زنده و بیجان با هم میپیچند، در شرایطی که همیشه بیجان بر جاندار پیروز میشود. یکی از مهمترین مضامین این کتاب مقابله انسان و دولت است. انسان کوچک و ناتوان و درمانده و ترحم انگیز و زخم پذیر و مردنی است و دولت قدرتمند و غول آسا و همچون کوه زخم ناپذیر و جاویدان است و به صورت لوبیانکا و آشویتز یا حزب یا رهبر که خود نیم خدایی است تظاهر میکند. اما چشمه امید نخشکیده است، زیرا به کوری چشم دیکتاتور بی رحم و با وجود دستگاه ضد انسانی کاغذباز و بر همه کار توانا، زندگی در کوچکترین و گمنام ترین واحد جامعه، در دل فرد ساده دل و انسان دوست باقی و شکوفاست.
گروسمان در سال ۱۹۰۵ در اوکراین و در خانوده ای یهودی متولد شد. وی در زمان جنگ جهانی دوم به عنوان خبرنگار جنگی در جبهه ها حضور داشت. نخستین بار داستانی از وی توسط ماکسیم گورگی مورد توجه قرار گرفت. شاهکار وی پیکار با سرنوشت است که منتقدین آن را جنگ و صلح قرن بیستم لقب دادهاند.
واسیلی گروسمان
ترجمه سروش حبيبی
انتشارات نيلوفر